Trái Đất nóng lên, biến đổi khí hậu và những ảnh hưởng đến môi trường

Môi trường đang ngày càng bị ô nhiễm trầm trọng hơn do các hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người. Con người thải ra lượng lớn khí nhà kính, khiến chúng tích tụ nhiều trong khí quyển và hấp thụ cùng giữ lại nhiệt từ mặt trời, làm cho nhiệt độ Trái Đất liên tục tăng theo từng năm. 

Trong suốt những thập kỷ qua, con người lạm dụng quá mức than đá, dầu mỏ và khí đốt - những nguồn nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm nghiêm trọng. Hậu quả của sự nóng lên toàn cầu đang đe dọa trực tiếp đến sự sống còn của loài người. Đòi hỏi chúng ta cần phải có những hành động thiết thực ngay từ bây giờ. 

1. Tốc độ Trái Đất nóng lên sau thời kỳ tiền công nghiệp

Năm 1997, đạt được thỏa thuận quốc tế quan trọng đầu tiên về vấn đề biến đổi khí hậu - Nghị định thư Kyoto. Hiệp định này yêu cầu các nước công nghiệp phải cam kết giảm phát thải khí nhà kính, một trong những nguyên nhân chính gây ra sự nóng lên của Trái Đất.

Tiếp nối thành công đó, năm 2015 Thỏa thuận chung Paris ra đời, đánh dấu một bước tiến mới trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Lần này, các nhà lãnh đạo thế giới thống nhất mục tiêu giữ mức tăng nhiệt độ toàn cầu không vượt quá 2 độ C so với thời tiền công nghiệp, thậm chí hạn chế mức tăng dưới 1,5 độ C. 

Theo báo cáo mới nhất của IPCC (Ban liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu), trong thế kỷ qua, nhiệt độ trung bình toàn cầu của Trái Đất tăng 1,1 độ C so với mức tiền công nghiệp, nồng độ CO2 trong khí quyển ở mức cao nhất trong vòng 2 triệu năm qua. Con người là nguyên nhân chính gây ra sự ấm lên toàn cầu trong 200 năm qua, khi nhiệt độ tăng trong vòng 50 năm gần đây cao hơn so với tăng trong 2,000 năm trước.

2. Sự nóng lên toàn cầu mang lại nhiều hệ quả nghiêm trọng

Trái đất đang nóng lên nhanh chóng do con người gây ra, và chúng ta đang phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng. Nhiệt độ tăng dần khiến các hiện tượng thời tiết cực đoan như sóng nhiệt kéo dài, siêu bão, lũ lụt xuất hiện ở tần suất cao hơn. Chúng tàn phá mạnh nhất ở những vùng đất yếu thể, san phẳng bề mặt của địa cầu. 

Nắng nóng gay gắt kéo dài tạo điều kiện cho cháy rừng bùng phát, đe dọa hệ sinh thái. Hạn hán kỷ lục cướp đi nguồn nước sạch, phá hoại cuộc sống của hàng triệu người. Các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cũng bùng phát mạnh mẽ khi nhiệt độ leo thang. Sự gián đoạn chuỗi cung ứng lương thực tạo ra nỗi đói, đe dọa sự sống còn của loài người.

Một trong những hệ lụy nghiêm trọng nhất của biến đổi khí hậu chính là tốc độ băng tan. Nhiều dòng sông băng hàng ngàn năm tuổi trên thế giới đang bị tan chảy một cách nhanh chóng do sự nóng lên của Trái Đất. Khi băng tan, mực nước biển dâng cao là mối đe dọa thật sự đối với hàng triệu người dân sống ven biển và trên các hòn đảo. Đồng thời, đại dương cũng đang hấp thụ lượng lớn CO2 thải ra từ hoạt động của con người, khiến nước biển trở nên axit hóa, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ sinh thái biển.

Ngoài ra, nhiệt độ gia tăng khiến đa dạng sinh học suy giảm ở mức đáng báo động. Nhiều loài động thực vật đang bị đe dọa tuyệt chủng khi môi trường sống bị xáo trộn. Cũng có nhiều hậu quả về kinh tế - xã hội, chẳng hạn như tình trạng thiếu hụt lương thực do ô nhiễm nguồn nước và hạn hán, kéo theo những ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thể chất và tinh thần của con người (theo Liên Hợp Quốc, khoảng 13 triệu người tử vong mỗi năm do các yếu tố môi trường), tình trạng di cư do biến đổi khí hậu cũng không ngừng gia tăng.

3. Hành động nhỏ, thay đổi lớn – cùng chung tay giảm thiểu tác động bản thân đến môi trường

Giảm thiểu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đòi hỏi sự nỗ lực của mọi cá nhân, tổ chức và cả chính phủ. Tuy vậy, những việc làm nhỏ nhặt trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta cũng đóng góp quan trọng.

Mỗi chúng ta đều có thể làm được điều gì đó, dù nhỏ bé vào cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, bằng những hành động đơn giản dưới đây theo Trung tâm thông tin khu vực Liên Hợp Quốc:

• Tiết kiệm điện, nước tại gia đình bằng cách sử dụng đèn LED, thiết bị tiết kiệm năng lượng. 


• Chọn lựa lối sống xanh hơn bằng cách ăn uống lành mạnh với nhiều rau quả, hạn chế thịt và sữa động vật.


• Đi lại thường xuyên bằng xe đạp, đi bộ hoặc sử dụng phương tiện công cộng sạch hơn như xe buýt, tàu điện ngầm. Lựa chọn sử dụng xe điện thay vì xe xăng khi có điều kiện.


• Hãy trở thành người tiêu dùng có trách nhiệm, lựa chọn sản phẩm thân thiện môi trường và thực phẩm tươi sạch theo mùa địa phương, tránh mua hàng không cần thiết. 


• Sử dụng năng lượng tái tạo như điện mặt trời, ưu tiên sử dụng nguồn điện xanh thay vì nhiên liệu hóa thạch.


• Nâng cao hiệu quả năng lượng cho gia đình bằng cách cách nhiệt nhà cửa, lắp đặt hệ thống điện mặt trời hoặc bơm nhiệt.


• Chia sẻ thông điệp bảo vệ môi trường với những người xung quanh để cùng thay đổi nhận thức.

Dù vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều, song mỗi nỗ lực nhỏ đều có thể tạo nên sức mạnh lớn nếu mọi người cùng chung tay. Hãy cùng nhau hành động ngay từ hôm nay, một thế giới xanh cần khởi nguồn từ chính mỗi ngôi nhà của bạn.